Op 12 februari stond er in De Tijd (digitaal) een mooi opinieartikel van Bart Haeck (redacteur politiek) over de intercommunales.
Zijn voorstel ik m.i. ook de richting waar men moet heen gaan: enkel nog intercommunales waar nodig en de rest is voor de private sector en mandaten in intercommunales toewijzen aan de vakschepenen waarbij de aparte verloning niet meer nodig is omdat het deel uitmaakt van hun mandaat.
1.
Zijn eerste vraag is of intercommunales nodig zijn. Voor sommige activiteiten (energie, water) zijn economisch bekeken natuurlijke monopolies die het best door de overheid gebeuren. Maar heel wat activiteiten niet: crematoria, afval, …
Ik kan daar volledig in volgen. Net zoals Open Vld voorzitster Gwendolyn Rutten reeds voor meer privatisering pleitte is dit een correcte analyse. Ik stel me ook al jaren de vraag of intercommunales echt alles moeten doen voor een overheid.
Sommige intercommunales doen tegenwoordig activiteiten die soms heel ver van hun core-activiteit afhangen. Denken we maar aan energiebedrijven die rioleringen onderhouden, waterbedrijven die sporthallen uitbaten, zonnepanelen leggen, balpennen en papier aankopen voor gemeenten, schilderwerken uitvoeren, … Waarom ze het doen: fiscale optimalisatie (btw-regeling, …, je kan soms zeggen de ene overheid gebruikt fiscale spitstechnologie op aan andere overheid minder te betalen), leningen doorschuiven van de gemeente naar een intercommunale (je leent minder als gemeente, staat niet in je jaarrekening, maar staat wel bij de intercommunale, weliswaar een intercommunale kan lenen op 30 à 50 jaar, een gemeente niet steeds), of omdat gemeenten te klein zijn het zelf te organiseren en dan maar samenwerken (waar men insé dan aangeeft dat fusies misschien wel nodig zijn).
2.
zijn tweede vraag is wie moet er zetelen in intercommunales? “neem iemand die de gemeente vertegenwoordigt én beslagen op het ijs komt”. Maw, de schepen van afval in de afvalintercommunale, de schepen van financiën in de financieringintercommunales, de schepen van energie in de energieintercommunales, ….
In Lovendegem is dit reeds grotendeels zo, juist omdat men de link vakschepen – intercommunale belangrijk vond. Je kan juist meer wegen op de intercommunale en het beleid in je gemeente als je beide vertegenwoordigd, de informatie beter kan delen, …
3.
Geld: “zet de burgemeesters en schepenen in intercommunales en schrap de bijkomende vergoedingen”. Als je het vorige aanvaard (punt 2) dan is dit een logisch gevolg, en hoeft men inderdaad bij intercommunales geen vergoedingen te betalen, omdat je de functie uitoefent in functie van je mandaat als schepen. Trouwens bij vele samenwerkingsverbanden worden er nu ook geen vergoedingen uitbetaald.
Dit zou een mooie evolutie zijn, waar ik me als schepen wel in kan vinden.
Maar wellicht zal dit laatste ook tot gevolg hebben dat er nog weinig gemeenteraadsleden in intercommunales zullen zetelen, alle macht bij het college zal liggen en de gemeenteraad nog meer uitgehold wordt. Laat staan er nog veel minder mensen interesse zullen hebben om gemeenteraadslid te worden. Er zal dan ook moeten voorzien worden dat intercommunales of hun mandatarissen beter informeren naar de gemeenteraad toe.